ପୃଷ୍ଠା:Aama Gangadhara.pdf/୪୦

ଉଇକିପାଠାଗାର‌ରୁ
ଏହି ପୃଷ୍ଠାଟି ବୈଧ ହୋଇସାରିଛି

ଏବଂ ତୟୋକ୍ତେ ତମବେକ୍ଷ୍ୟ କିଞ୍ଚିଦ୍‍ ବିସ୍ରଂସିଦୂର୍ବାକଙ୍କମଧୂକମାଳା
ଋଜୁ ପ୍ରଣାମ କ୍ରିୟୟୈବ ତନ୍ୱୀ ପ୍ରତ୍ୟାଦି ଦେଶୈନମଭାଷମାଣା ।

(୨୫)(ଷଷ୍ଠ ସର୍ଗ)

ଅର୍ଥାତ୍‍ ସେ (ସୁନନ୍ଦା) ଏହିପରି କହନ୍ତେ ଇନ୍ଦୁମତୀ ତାହାଙ୍କୁ ଚାହିଁ କିଛି ନକହି ପ୍ରଣାମ କରି ଚାଲିଗଲେ । ପ୍ରଣାମ କଲାବେଳେ ତାଙ୍କର ଦୂବମିଶା ମହୁଲ ଫୁଲର ମାଳା ଅଳ୍ପ ପରିମାଣରେ ତଳକୁ ଝୁଲି ପଡ଼ିଲା ।

ଠିକ୍‍ ଏହି ପରିବେଶରେ ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ 'ଇନ୍ଦୁମତୀ'ରେ ବର୍ଣ୍ଣନା ଅଛି-

ମୁହଁ ମୋଡ଼ିଦେଇ ସେଠାରୁ ଗମନ
କଲା ସେ ଗଜଗାମିନୀ
ନିଶାକର ଠାରେ କେବେ କି ପ୍ରସନ୍ନା
ହୋଇଅଛି କମଳିନୀ ? (ପୂର୍ବ ଭାଗ)

ଉଦ୍ୟାନ ବର୍ଣ୍ଣନା, ବଶିଷ୍ଠଙ୍କ ଶିଷ୍ୟ କହିଥିବା ନୀତି କଥା ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଇନ୍ଦୁମତୀ କାବ୍ୟ ପାଠକଙ୍କୁ ପଢ଼ିବାପାଇଁ ଭଲଲାଗେ । ଏହି କାବ୍ୟରେ ମନେ ରହିବା ଭଳି ଅନେକ ଉପାଦେୟ ପଦ ବି ରହିଛି । ଯେପରି-

ଭାଗ୍ୟବାନ ସଦା ଭାଗ୍ୟଫଳ ଲଭେ
ଅଭାଗା ଲଭେ ଅଶିବ
ସାଗର ମନ୍ଥନେ କେଶବ କମଳା
ଗରଳ ଲଭିଲେ ଶିବ । (ପୂର୍ବଭାଗ)

ଇନ୍ଦୁମତୀର ବିଷୟ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଆପଣା ବାଗରେ ଓଡ଼ିଆତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଛନ୍ତି ଗଙ୍ଗାଧର । ପାରମ୍ପରିକ ଓଡ଼ିଆ କାବ୍ୟରୀତିର ମଙ୍ଗଳାଚରଣ, ସାଧୁସ୍ତୁତି, ଖଳନିନ୍ଦାଦି ନାହିଁ । ସମକାଳ ପାଠକଙ୍କ ରୁଚି ସ୍ପର୍ଶ କରିବାରେ କାବ୍ୟର ସଫଳତା ଲକ୍ଷ୍ୟ କରି ନନ୍ଦକିଶୋର ବଳ "ଇନ୍ଦୁମତୀ' କାବ୍ୟ ପ୍ରଣେତା ଶ୍ରୀ ଗଙ୍ଗାଧର ମେହେରଙ୍କ ପ୍ରତି" କବିତାରେ ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କୁ ଉଚ୍ଛ୍ୱସିତ ପ୍ରଶଂସା କରିଅଛନ୍ତି ।

ରାଧାନାଥ ରାୟଙ୍କ 'ଚିଲିକା' ଅନୁରୂପ କାବ୍ୟ ରଚନାର ପ୍ରଚେଷ୍ଟା ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ 'ଉତ୍କଳଲକ୍ଷ୍ମୀ'ରେ ପରିଲକ୍ଷିତ । ୧୮୯୫ ମସିହାରେ ଏହା ଅସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା । ପ୍ରକାଶକ ଥିଲେ ସୂର୍ଯ୍ୟକୁମାର ମିତ୍ର । ୧୯୧୪ ମସିହାରେ ଏହା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇ ବ୍ରଜମୋହନ ପଣ୍ଡାଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରକାଶିତ । ଉତ୍କଳର ଐତିହ୍ୟ ଓ ଜାତୀୟତା ବର୍ଣ୍ଣନା ସହିତ ପ୍ରାକୃତିକ ଓଡ଼ିଶାର ଚିତ୍ର ଏଥିରେ ପ୍ରଦତ୍ତ । ନୀଳାଚଳର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି ଗଙ୍ଗାଧର-

୪୦ . ଆମ ଗଙ୍ଗାଧର