ପୃଷ୍ଠା:Aama Gangadhara.pdf/୪୧

ଉଇକିପାଠାଗାର‌ରୁ
ଏହି ପୃଷ୍ଠାଟି ବୈଧ ହୋଇସାରିଛି

କଳିଯୁଗେ ମନୋ- ହର ପୁଣ୍ୟଧାମ
ଅଟଇ ଉତ୍କଳ ଦେଶ,
ଯହିଁ ବିଜେ କରି- ଛନ୍ତି ଭଗବାନ
ଧରି ଦାରୁବ୍ରହ୍ମ ବେଶ ।
ଗଙ୍ଗାଧର କବିବର ରାଧାନାଥ ରାୟଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଜଣାଇ ଲେଖିଛନ୍ତି-
କାବ୍ୟ ହିଁ ଗଲେଣି କାବ୍ୟ ରଚିବାକୁ
ରାଧାନାଥ ନାମ ବହି
ତାହାଙ୍କ ଭାରତୀ ବଳେ ହେବ ଖ୍ୟାତ
ଭାରତେ ଉତ୍କଳ ମହୀ ।

ସମ୍ବଲପୁରରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଉଠାଇ ଦେଇ ତା' ବଦଳରେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ଚଳାଇବାକୁ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ସରକାର ତରଫରୁ ମସୁଧା ଚାଲିବା ସମୟରେ ଗଙ୍ଗାଧର ଲେଖିଥିଲେ 'ଭାରତୀ ରୋଦନ' (ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ- ୬/୧୮-୩-୧୦-୧୮୯୪) ଓ 'ଉତ୍କଳ ଭାରତୀଙ୍କ ନିବେଦନ' (ସମ୍ବଲପୁର ହିତୈଷିଣୀ- ୬/୪୦-୬-୩-୧୮୯୫) ନାମରେ ଦୁଇଟି କବିତା । 'ଭାରତୀ ରୋଦନ' କବିତାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ରକ୍ଷା ପାଇଁ କାମ କରୁଥିବା ଧରଣୀଧରଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ସେ ପ୍ରଶଂସାବାଣୀ ଶୁଣାଇଛନ୍ତି । ନୃପରାଜ ସିଂହ ଓ ରାୟବାହାଦୂର ହରିହର ସିଂହଙ୍କୁ ଏ ବାବଦରେ କିଛିଗୋଟେ କରିବାପାଇଁ ନିବେଦନ କରାଯାଇଛି ଏ କବିତାରେ । କମିଶନର ଉଡ୍‍ବର୍ଣ୍ଣଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ କବିଙ୍କ ନିବେଦନ 'ଉତ୍କଳ ଭାରତୀଙ୍କ ନିବେଦନ' ନାମରେ ନାମିତ । କବିଙ୍କ ଭାଷାରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ସମ୍ବଲପୁରରେ ସ୍ଥିତି ଏହିପରି ଥିଲା-

ଦୁଃଖିନୀ ମୁଁ ଚିର କାଳରୁ ରହି ସମ୍ବଲପୁରେ
ଲାଳିତ ପାଳିତ ନୃପତି-ସ୍ନେହେ ନୃପତି-ପୁରେ ।
ନୃପ ସ୍ନେହ ଦେଖି ସମସ୍ତେ କରୁଥାନ୍ତି ଆଦର
ନୃପ ଯତନରେ ବଢ଼ିଛି ତନୁ କାନ୍ତି ମୋହର ।
ରାଜପୁରେ ବସି ଆସୁଛି ସଦା ଉଚ୍ଚ ଆସନେ
ତନୁ ପୁଷ୍ଟି ମୋର ହୋଇଛି ରାଜ-ଅନ୍ନ ଭୋଜନେ ।

(ଉତ୍କଳ-ଭାରତୀଙ୍କ ନିବେଦନ)

ସମ୍ବଲପୁରରେ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା-ସୁରକ୍ଷା ଆନ୍ଦୋଳନ ଓ ଓଡ଼ିଶା ସହିତ ସମ୍ବଲପୁରର ମିଶ୍ରଣ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ କବିତା ଦୁଇଟି ଉପାଦେୟ । ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ ଏକନିଷ୍ଠ ଭାଷାପ୍ରେମର ନମୁନା ରୂପେ କବିତା ଦୁଇଟି ବିଚାରିତ ହୋଇଥାଏ ।

ଗଙ୍ଗାଧରଙ୍କ 'ମହିମା' ପୁସ୍ତକ ୧୮୯୭, ଅଗଷ୍ଟରେ ପ୍ରକାଶିତ । ପ୍ରକାଶକ ଥିଲେ ନିଜେ ଗଙ୍ଗାଧର । ବହିଟିରେ ନୀତି ସମ୍ବଳିତ କବିତା ପଙ୍‍କ୍ତି ସ୍ଥାନିତ ।

ଆମ ଗଙ୍ଗାଧର.୪୧