ସତ୍ୟଭାମାପୁର ଯିବା ରାସ୍ତାରେ ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ହରିଜନ ବସ୍ତି ପରିଦର୍ଶନ ରାତ୍ରିଯାପନ କରି ସେ ମହାନ ଆତ୍ମାଙ୍କ ପ୍ରତି ତାଙ୍କର ଭକ୍ତି ଅର୍ଘ୍ୟ ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ । ଏହି ।ଅବିସ୍ମରଣୀୟ ପଦଯାତ୍ରାର ଅବ୍ୟବହିତ ପରେ ତା ୭.୯.୧୯୩୪ରେ ହରିଜନ ପତ୍ରିକାରେ ମଧୁସୂଦନ ଦାସଙ୍କର ଅମ୍ବାନ ସୃତିବହନ କରୁଥିବା ନିମ୍ନଲିଖିତ ପ୍ରବନ୍ଧଟି ଲେଖିଥିଲେ-
"ଗୋଟିଏ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମନ୍ଦ ସମୟ ଏହି ଦେଶକୁ ଆଚ୍ଛନ୍ନ କରି ରଖିଥିଲା, ଯେତେବେଳେ ଶ୍ରମକୁ କେବଳ ଘୃଣା କରାଗଲା ନାହିଁ, ଏହାକୁ ମଧ୍ୟ ହତାଦର କରାଗଲା । ଦେଶର କୋଟି କୋଟି ଲୋକ ଯେଉଁମାନେ ଧରିତ୍ରୀ ସ୍ବରୂପ ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ମହୀୟାନ, ଯାହାଙ୍କର ଶ୍ରମ ଉପରେ ଏହି ଦେଶ ତିଷ୍ଠି ରହିଛି, ସେମାନଙ୍କୁ ନିମ୍ନବର୍ଗ ବୋଲି ଚିହ୍ନଟ କରାଗଲା । ଦେଶର କ୍ଷୁଦ୍ରିତିକ୍ଷୁଦ୍ର ବିଳାସୀ ଲୋକମାନେ ସମ୍ରାନ୍ତ ଶ୍ରେଣୀ ରୂପେ ପରିଚିତ ହେଲେ । ଏହାର ଦୁଃଖଦାୟକ ପରିଣତିରେ ଭାରତର ନୈତିକ ତଥା ବୈଷୟିକ ଦିଗସବୁ ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପଡ଼ିଲା । ଏଣୁ ଖଟିଖିଆ କୃଷକ ଓ କାରିଗରମାନେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟର ରସାତଳକୁ ଖସିପଡ଼ିଲେ ଏବଂ ନିର୍ବେଦତା ଓ ନିଶ୍ଳେଷ୍ଟତା ସେମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରାସ କଲା । ଚମତ୍କାର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟପ୍ରଦ ଜଳବାୟୁ ଉଭୁଙ୍ଗ ପର୍ବତମାଳା, ଭୂଗର୍ଭକୁ କ୍ଷରିତ କରି ବହିଯାଉଥିବା ମହାନ ନଦୀ ପ୍ରବାହ, କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ବିସ୍ତାରିତ ସମୁଦ୍ରର ଉପକୂଳ, ସୀମାହୀନ ସଂପଦରେ ପରିପୂର୍ଣ ଭାରତ ଏହି ସମସ୍ତ ସଂପତ୍ତିର ସମୁଚିତ ବିନିଯୋଗରେ ଦାରିଦ୍ର୍ୟର ଯତ୍ରଣାକୁ ଦୂରୀଭୂତ କରିପାରିଥାନ୍ତା । ମାତ୍ର ଏହି ଦେଶରେ ଚିନ୍ତାଶକ୍ତି ଓ ଶାରୀରିକ ଶ୍ରମର ଅଭାବ ଆମ୍ଭମାନଙ୍କୁ ପୃଥିବୀ ପୃଷ୍ଠରେ ସବୁଠାରୁ ନିର୍ଦ୍ଦନ ଓ ସ୍ୱକ୍ତାୟ ଜାତିରେ ପରିଣତ କରିଛି । ଏହି ଦେଶର ଗ୍ରାମ୍ୟ ଚମଡ଼ାକଷେଇ ଶିଳ୍ପର ଦୟନୀୟ ସ୍ଥିତି ଏହାର ପ୍ରକୃଷ୍ଟ ନିଦର୍ଶନ । ମଣିଷ ସମାଜର ଏକ ଅଂଶ ପ୍ରତି ଆମେ ଯେଉଁ ଅବିଚାର କରିଚାଲିଛି, ସ୍ବର୍ଗତ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ ସେ ସଂପର୍କରେ ମୋର ଆଖୁ ଖୋଲି ଦେଇଥୁଲେ ଆଉ ଆମେ ଯେଉଁ ଅପରାଧ କରି ଚାଲିଛି, ତାହାର ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ
ପୃଷ୍ଠା:Aama Madhusudan.pdf/୧୯୭
ଏହି ପୃଷ୍ଠାଟି ବୈଧ ହୋଇସାରିଛି
୧୯୮ ଆମ ମଧୁସୂଦନ