ପୃଷ୍ଠା:Aama Madhusudan.pdf/୭୦

ଅନୁଷ୍ଠାନ । ହେଲେ ସେହି ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକର ଉତ୍ତରପିଢି, ଯେଉଁ ଭଳି ଭାବରେ ମଧୁସୂଦନଙ୍କର ସୃତ ହୋଇଯାଇଛନ୍ତି, ତାହା ଚିନ୍ତାକଲେ ଗଭୀର ଅବସାଦରେ ପଡ଼ିବାକୁ ହୁଏ । ପ୍ରକୃତରେ ମଧୁସୂଦନ ଥିଲେ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରତିଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆଦ୍ୟ ପୁରୁଷ, ଯାହାର ମର୍ମବାଣୀ ନେହେରୁଙ୍କର ପ୍ରଦତ୍ତ ଶ୍ରଦ୍ଧାଜଳିରେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମାର୍ମିକ ଭାବରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଛି- ମଧୁସୂଦନ କେବଳ ଓଡ଼ିଶାର ବିଶାଳ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ ନଥିଲେ, ଥିଲେ ସମଗ୍ର ଭାରତବର୍ଷର । ହେଲେ ଯେଉଁଠାରେ ଓଡ଼ିଶାର କୌଣସି ସମସ୍ୟା ସଂପର୍କରେ ଆଲୋଚନା ହୁଏ ସେଠାକୁ ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ନାମ ସ୍ବତଃ ଚାଲିଆସେ ।'
⁠ ଜାତିପାଇଁ ଅକାତରେ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟକରି ଦେବାଳିଆ ହେବା ପରେ ମଧୁସୂଦନଙ୍କର ବାସଭବନଟି ନିଲାମରେ ବିକ୍ରିହେବାପାଇଁ ଆଉ ମାତ୍ର ଦୁଇ ଦିନ ବାକି ଥାଏ । ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟ ଆଉ ଅବସାଦର କରଳ ଛାୟା ତାଙ୍କୁ ଘେରି ରଖିଥାଏ । ହେଲେ ଜୀବନର ଦାରୁଣ ବିପର୍ଯ୍ୟୟର ମୁହୁର୍ତ୍ତରେ ସେ ଥିଲେ ଅତି ଅତ ଭାବେ ସ୍ଥିତପ୍ରଜ୍ଞ ଓ ନିରୁଦ୍‌ବିଗ୍ନ । ଏହି ସମୟରେ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟତାର ଜନକ ଓ ତାଙ୍କର ମିତ୍ର ସୁରେନ୍ଦ୍ରନାଥ ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ବିୟୋଗବାର୍ଷ ପହଂଚିଲା । ସେ ଟିକିଏ ମର୍ମାହତ ହେଲେ । ସେଦିନ ସଂଧ୍ୟାରେ ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଶୋକସଭାରେସୁଦୀର୍ଘ ପ୍ରସ୍ତାବଟିଏ ଗୃହୀତ ହୋଇ ଶୋକସନ୍ତପ୍ତ ପରିବାରବର୍ଗଙ୍କ ପାଖକୁ ତାହା ପଠାଇବାପାଇଁ ସ୍ଥିର କରାଗଲା ଟେଲିଗ୍ରାମ ଜରିଆରେ । ଏହା ପରର ଘଟଣା, ମଧୁସୂଦନଙ୍କଦ୍ୱାର ପ୍ରତିପାଳିତ ମେଦିନୀପୁରରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ବାରିଷ୍ଟର ଚନ୍ଦ୍ରମୋହନ ହାଜରାଙ୍କ ସ୍ମୃତିଚାରଣରେ ନିମ୍ନ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣିତ -
⁠ 'ପରଦିନ ସକାଳେ ମୁଁ ଦାସଙ୍କ ପାଖରେ ବସିଥାଏ । ସେହି ସୁଦୀର୍ଘ ଶୋକ ପ୍ରସ୍ତାବଟି ଆସି ପହଁଚିଲେ କପର୍ଘକଶୂନ୍ୟ ମି ଦାସଙ୍କ ପାଖରେ । ଆଉ ଏହା ସହିତ ଲିଖିତ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା, ସେହି ଶୋକ ପ୍ରସ୍ତାବଟି ଟେଲିଗ୍ରାମ ଜରିଆରେ ପଠାଇବାପାଇଁ । ମୁଁ ଏହା ଦେଖି ହତଚକିତ ହୋଇଗଲି । ଆଉ କ୍ଷଣେ ମାତ୍ର ନୀରବ ରହି ନପାରି ମି ଦାସଙ୍କୁ ପଚାରିଲି, “ହେ ଦାଦା ! ଏହା କଣ ବଂଗଳାରେ ସଂଭବ ହୋଇଥାନ୍ତା ? ଯେତେବେଳେ ଦେଶବାସୀ ଭଲଭାବରେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ, ମାତ୍ର ଦିନକ ପରେ ତାଙ୍କର ବାସଭବନଟି ନିଲାମ ହୋଇଯିବ ଓ ନିଜର ପିନ୍ଧିଥିବା ଲୁଗା ବ୍ୟତୀତ ଆଉ କିଛି ରହିବ ନାହିଁ...। ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତରରେ ମଧୁସୂଦନ କହିଲେ, “ଚନ୍ଦ୍ରମୋହନ !, ବଂଗ ପ୍ରଦେଶର ନୂତନ ଅଭ୍ୟୁଦୟର ତୃତୀୟପୁରୁଷମାନେ ଅଧିଷ୍ଠିତ ଅଛନ୍ତି । ମାତ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଜାଗରଣର ମୁଁ ହେଉଛି ପ୍ରଥମ ପୁରୁଷ ଓ ଉଦ୍ୟୋକ୍ତା । ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଆଶା ଓ ଆକାକ୍ଷା ମୋ ଉପରେ ହିଁ ବ୍ୟସ୍ତ । ଏହାକୁ ମୋର ସମସ୍ତ ସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟରେ ସମାହିତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
⁠ ମଧୁସୂଦନଙ୍କର ଦୃଢ଼କଣ୍ଠରେ ଯେପରି ପ୍ରତିଧ୍ବନିତ ହେଉଥିଲା ଉଦ୍ଦାମ ସ୍ବାଭିମାନର ବଜ୍ର ନିଘୋଷ । ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସାମାନ୍ୟତମ ଛନା ତାଙ୍କପାଇଁ ଥିଲା ଶଲ୍ୟାଘାତ ସଦୃଶ ଓ ଏହାହିଁ ଥିଲା ତାଙ୍କ ଅକଳ୍ପନୀୟ ଚେତନାର ମହିମାମଣ୍ଡିତ ପରିପ୍ରକାଶ

ଆମ ମଧୁସୂଦନ ୨୧