ପୃଷ୍ଠା:Aama Madhusudan.pdf/୭୩

⁠ଏହା ଛଡ଼ା ସାମସନ ରାଉତଙ୍କୁ ପ୍ରୋସ୍ନାହିତ କରି ମଧୁସୂଦନ ପ୍ରଥମେ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ, ୟୁରୋପୀୟ ଐକ୍ୟୁତାନିକ ବ୍ୟାଣ୍ଡ ପାଟି । ଏହାଥିଲା ଓଡ଼ିଆମାନଙ୍କର ନିଜସ୍ୱ ଉଦ୍ୟମ । ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ଆର୍ଥିକ ଅନୁଦାନରେ ଏହା ଗଢ଼ି ଉଠିଥିଲା ।
⁠ଓଡ଼ିଶୀ, ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ତଥା ପଶ୍ଚାତ୍ୟ ଐକ୍ୟୁତାନିକ ସଂଗୀତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅସାଧାରଣ ପ୍ରବେଶ ଥିଲା ମଧୁସୂଦନଙ୍କର । ତେଣୁ ୧୯୦୩ର ଉତ୍କଳ ସମ୍ମିଳନୀ ଅଧିବେଶନରେ ଗାନ କରାଯାଉଥିବା ପ୍ରତିଟି ସଂଗୀତ ଚିହ୍ନିତ ଓ ନିର୍ବାଚିତ ହେବା ସହିତ ସଂଗୀତ ମୂର୍ତ୍ତନାଗୁଡ଼ିକ ମଧୁସୂଦନଙ୍କର ଅନୁମୋଦନ ଲାଭ ପରେ ହିଁ ଗାନ କରାଯାଉଥିଲା । ମୁଖ୍ୟ ଆବାହନୀ ସଂଗୀତ ଗାନ କରୁଥିଲେ, ଉତ୍ପାଦ ଖାନୁମିଆଁ, ଯାହାଙ୍କର ସ୍ୱରର ମୂଚ୍ଛନାରେ ଅଭିମନ୍ତ୍ରିତ ହେଉଥିଲା ଦେଶଭକ୍ତିର ପ୍ରବଳ ଉଦ୍ଦୀପନା ।
ଉତ୍କଳୀୟ ରଙ୍ଗଭୂମିର ପ୍ରଖର ଜ୍ୟୋତି
⁠ସେତେବେଳେ ରଙ୍ଗମଂଚର ନାମ ଥିଲା ରଂ ଗଭୂମି । ଏହି ରଂ ଗଚସବୁ ନାଟକର ଶୈଳୀରେ ପ୍ରଥମେ କଲିକତାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । କଲିକତାରେ ପ୍ରଥମ ରଙ୍ଗମଞ୍ଚ ‘ନ୍ୟ ଥିଏଟର ସ୍ଥାପିତ ହୁଏ ୧୭୯୫ ସାଲରେ, ଆଉ ‘ଚୌରଙ୍ଗା ଥିଏଟର ୧୮୦୪ ସାଲରେ, ଯହିଁରେ ଇଂରାଜୀ ନାଟକ ଅଥବା ଇଂରାଜୀ ନାଟକର ଅନୁବାଦ, ବଂଗୀୟ ଭାଷାରେ ରଚିତନାଟକ ଅଥବା ଇଂରାଜୀ ନାଟକସବୁ ଅଭିନୀତ ହେଉଥିଲା । କ୍ରମେ ରଚିତ ହୁଏ ଉଚ୍ଚ ପରଂପରାର ବଂଗୀୟ ନାଟକସବୁ । ମନମୋହନ ବସୁଙ୍କର ନାଟକ ସମୂହ- ଯଥାକ୍ରମେ “ରାମାଭିଷେକ ଓ “ସତୀ ନାଟକ । ମଧୁସୂଦନ ଦତ୍ତଙ୍କ 'ଏକି ବଲି ସଭ୍ୟତା’, ଜ୍ୟୋତୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ମିତ୍ରଙ୍କର ‘ଅଶ୍ରମତୀ ଗିରୀଶ ଚନ୍ଦ୍ର ଘୋଷଙ୍କର ‘ଦକ୍ଷଯଜ୍ଞ', ‘ଚୈତନ୍ୟଲୀଳା', “ବିଲ୍ୱମଂଗଳ ଆଦି ବହୁ ନାଟକ । ଏହି ଗିରୀଶ ଚନ୍ଦ୍ର ପରେ ରାମକୃଷ୍ଣ ପରମହଂସଙ୍କ କୃପାପାର୍ଥୀ ହୋଇଥିଲେ ।
⁠ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରେ ଢାକାରେ ଷ୍ଟାର ଥିଏଟର, କଲିକତାରେ ଗିରୀଶ ଘୋଷର ଗଭମି ଆଉ ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଥିଏଟର ସବୁ ଜନପ୍ରିୟ ଥିଲା, ଯେଉଁଠାରେ ନାରୀ ଚରିତ୍ରର ଭୂମିକାରେ ଅବତୀର୍ଣ ହେଉଥିଲେ ରୂପଜୀବୀଗଣ । କ୍ରମେ ବଳିଷ୍ଠ ବଙ୍ଗୀୟ ନାଟକର ପରମ୍ପରା ସୃଷ୍ଟିହେଲା ଆଉ ମଂଚ ପରିବେଷଣର ଶୈଳୀ ଉନ୍ନତ ହେଲା । ବଂଗୀୟ ନାଟ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ ସମୃଦ୍ଧ ହେଲା, ନାଟକ ସବୁ ପୁସ୍ତକ ଆକାରରେ ମୁଦ୍ରିତ ହେଲା । କଲିକତା ଛଡ଼ା ବମ୍ବେରେ ମଧ୍ୟ ଗଢ଼ି ଉଠିଲା ହିନ୍ଦୀ ତଥା ମରାଠୀ ନାଟକର ଉଚ୍ଚ ପରଂପରା ।
⁠ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ବଙ୍ଗ ପ୍ରେସିଡେନ୍ସିରେ ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନ, ଉପାନ୍ତ ଅଂଚଳର ମାତ୍ର ଏକ ଭୂମିଖଣ୍ଡ, ଯାହା ଗମନାଗମନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଥିଲା । ଉଭୟ ଅଂଚଳକୁ ସଂଯୁକ୍ତ କରୁଥିବା ପଥଟି ଦପୁଂସଙ୍କୁଳ ଥିଲା । ତେଣୁ କୁହାଯାଉଥିଲା ।
⁠‘ହଳଦୀ ମଖାମଖି, ନରଣଗଡ଼ ପାରି ହେଲେ କୁଟୁମ୍ବ ଦେଖାଦେଖି ।
⁠୧୮୬୯ ସଲରେ ଅବସ୍ଥା ବଦଳିଲ । ସପ୍ତାହକୁ ଅନ୍ତତଃ ଗୋଟିଏ ଜାହାଜ ଚାନ୍ଦବାଲିଠାରୁକଲିକତା

୨୪ ଆମ ମଧୁସୂଦନ