ପୃଷ୍ଠା:Aama Madhusudan.pdf/୯୧

ଉଇକିପାଠାଗାର‌ରୁ
ଏହି ପୃଷ୍ଠାଟି ବୈଧ ହୋଇସାରିଛି

କରିଥିଲେ । ଦେଶ ସେବାର ମହାନ ଆଦର୍ଶରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ବହୁ ତ୍ୟାଗୀ ନେତୃବର୍ଗଙ୍କ ପରି ତାଙ୍କର ଜୀବନରେ ନ ଥିଲା, ନିଃସ୍ୱତାର ପୀଡ଼ନ କିମ୍ବା ଆତ୍ମଦହନ । ମାତ୍ର ଜୀବନ ଥିଲା ସମସ୍ତ ଆଗିକ ବିଭବରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଏକ ସ୍ବୟଂସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ସମନ୍ବିତ ପୂର୍ଣ୍ଣାଙ୍ଗ ଜୀବନ ।
କଲିକତାରେ ଅବସ୍ଥାନ କାଳରେ ବହୁ ଜାତୀୟ ତଥା ୟୁରୋପୀୟ କ୍ଲବର ସଦସ୍ୟ ଭାବେ ସେ ସଂପର୍କିତ ହୋଇଥିଲେ, ସେ ସମୟରେ ପ୍ରଚଳିତ ବିଭିନ୍ନ ସଂସ୍କୃତିର ବିଧାନ ସହିତ ଅନ୍ତରଂଗ ଭାବେ । ଏହା ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବକୁ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ଗାରିମା, ଔଦାର୍ଯ୍ୟ ଆଉ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ସ୍ବାଭିମାନ ।
କ୍ରୀଡ଼ା ସହିତ ତାଙ୍କର ବେଶ୍ ଅନ୍ତଗତା ଥିଲା । ଦେଶୀୟ କ୍ରୀଡ଼ା ସହିତ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ କ୍ରୀଡ଼ାରେ ସେ ପାରଦର୍ଶୀ ଥିଲେ। ହେଲେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ସଉକ ଥିଲା ଘୋଡ଼ାଚଢ଼ା। ସେତେବେଳେ ଘୋଡ଼ା ହିଁ ଥିଲା ଯାତାୟାତର ଏକମାତ୍ର ମାଧ୍ୟମ । ତାଙ୍କର ଅଶ୍ବଶାଳାରେ ଥିଲେ ବହୁ ଦୁର୍ଦ୍ଦାନ୍ତ ଅଶ୍, ଯେଉଁମାନେ ଚାଉଳିଆଗ୍ୟଜର ଘୋଡ଼ା ଦୌଡ଼ ପ୍ରତିଯୋଗିତାରେ ଭାଗନେଇ ପ୍ରଥମ ସ୍ଥାନର ବିଜେତା ହୋଇ ପାରିଥିଲେ । ଊନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷଭାଗରେ କଟକ ସହରର ନିଶ୍ଚଳତା ମଧ୍ୟରେ ଘୋଡ଼ାଦୌଡ଼ ଥିଲା ନଗରବାସୀଙ୍କ ମୁଖ୍ୟ ତଥା ରୋମାଞ୍ଚକର ଆକର୍ଷଣ ।
କଟକ ସହରର ଚାଉଳିଆଗଞ୍ଜଠାରେ ୧୯୦୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଥିଲା ସେନାଛାଉଣିର ଗୋଟିଏ ମୁଖ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର । ଏଠାରେ ଅଶ୍ୱାରୋହୀ ସିପାହୀମାନଙ୍କର ଗୋଟିଏ ବାଟାଲିଅନ ଥିଲା । ଏହାର ପରିସରରେ କ୍ଷିପ୍ରଗାମୀ ଓ ସମ୍ମୁଖ ଯୁଦ୍ଧରେ ପାରଦର୍ଶୀ ବହୁ ଘୋଡ଼ା ପାଳିତ ହେଉଥିଲେ । ମଧୁସୂଦନଙ୍କ ପାଖରେ ସେହି ବାଟାଲିଅନ ଜରିଆରେ ସଂଗୃହୀତ ସର୍ବୋତ୍କୃଷ୍ଟ ଅଶ୍ବଗୁଡିଏ ଥିଲେ।
ଏ ସଂପର୍କରେ କଟକରେ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅବସ୍ଥାପିତ ଥିବା ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ ବିହାରର ଗଭର୍ଣ୍ଣର ପଦକୁ ଉନ୍ନୀତ ହୋଇଥୁବା ଇଂରେଜୀ ଆଇ.ସି.ଏସ୍ ଅଫିସର ସାର୍ କ୍ୟାଗ୍ । ମ୍ୟାକ୍ ଫରସନ୍ ସ୍ମୃତିଚାରଣ କରି କହନ୍ତି-
"ମିଃ ମଧୁସୂଦନ ଦାସ, ତାଙ୍କର ସୁବିନ୍ୟାୟ ଘୋଡ଼ାଶାଳରେ ବହୁ କ୍ଷିପ୍ରଗାମୀ ଘୋଡ଼ାସବୁ ରଖୁଥିଲେ । ତାହା ମଧ୍ୟରେ ଥିଲା ମାନ୍ଦ୍ରାଜ ରେଜିମେଣ୍ଟର, ଫଲଫାଷ୍ଟାକର୍ଣ୍ଣେଲଙ୍କ ଦ୍ବାରା ବ୍ୟବହୃତ ଗୋଟିଏ ତେଜୀୟାନ ଘୋଡ଼ା । ସେହି ଘୋଡ଼ାଟି ଦେଇ ସମ୍ମୁଖ ଆକ୍ରମଣ କରିବାରେ ଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିଥିଲା, ଯାହାକୁ କେବଳ ମି -ଦାସ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଓ ବଶୀଭୂତ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଏଥିପାଇଁ ସେହି ଘୋଡ଼ାକୁ ଲାଞ୍ଚ ସ୍ବରୂପ ଆଖୁଖଣ୍ଡମାନ ଖାଇବାକୁ ଦେଉଥୁଲେ । ପରେ ମୁଁ ସେହି ଘୋଡ଼ା ଉପରେ ସବାର ହୋଇ ଚାଲିଗଲି ଚନ୍ଦକା ଅଂଚଳକୁ ଜିଲ୍ଲା କଲେକ୍ଟରଙ୍କ ଗହଣରେ, ମୋର ଗସ୍ତକାଳୀନ କାର୍ଯ୍ୟସୂଚୀରେ । ମାତ୍ର ମୋର ସେହି ଘୋଡ଼ା ଚଳେଇବାର କିଛି ଦକ୍ଷତା ଥିଲା ଯାହାକୁ ସେ ଘୋଡ଼ା ବରଦାସ୍ତ କରିବା ଅବସ୍ଥାରେ ନଥିଲା । ସେ କ୍ରମଶଃ ଅଶାନ୍ତ ହେଲା ଆଉ ମୁଁ ତାକୁ ଆଖୁଖଣ୍ଡମାନ ଲାଞ୍ଚ ସ୍ବରୂପ ଦେଇ ପ୍ରଲୋଭିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲି । ମାତ୍ର ସେ ଅସ୍ଥିର ହୋଇ ସେହିଦିନ ସଂଧ୍ୟାରେ ଉତେଜିତ ହୋଇ ଦ୍ରୁତଗତିରେ ଲଦେଲା ଓ ସେହି ଘଟଣାର ଅଠଚାଳିଶି ଘଣ୍ଟା ପରେ ମୁଁ ସିଭିଲ୍ ସର୍ଜନ କର୍ମେଲ୍ ଜୋରାବଙ୍କର ତତ୍ବାବଧାନରେ ବିଛଣାରେ ଶୋଇଥିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଦେଖିବାକୁ ପାଇଲି । ସେହିଦିନଠାରୁ ମୁଁ ଦାସ ପ୍ରତିଦିନ, ମୁଁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ

୯୨ ଆମ ମଧୁସୂଦନ