( ୪୮ )
ସମୟରେ ତାଙ୍କ ପୁଅ ଧନଞ୍ଜୟ ଭଞ୍ଜ ରାଜୁତି କଲେ । କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କର ଅତ୍ୟାଚାର ଓ ଦୁନୀତି ଖୁବ୍ ପ୍ରବଳ ହେଲା । ଲୋକମାନେ ବି ଅତିଷ୍ଠ ହୋଇ ପଡ଼ିଲେ। ରାଜ୍ୟର ଋଣଭାର ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଲା ।
ଶ୍ରୀକର ଭଞ୍ଜ ୧୭୯୫ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ତୀର୍ଥରୁ ଫେରି ପୁଣି ରାଜ୍ୟଭାର ନିଜ ହାତକୁ ନେଲେ । କିନ୍ତୁ ରାଜ୍ୟର ଋଣ ବୋଝ ଓ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ପାଊଣା ଏତେ ଅଧିକ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଲା ଯେ ଶାସନ ଚଳାଇବାକୁ ଅକ୍ଷମ ହୋଇ ପଡ଼ିଲେ । କିନ୍ତୁ ଘୋଷଣା କଲେ ଯେ ଜିଲ୍ଲା କଲେକ୍ଟରଙ୍କ ନିଯୁକ୍ତ ଏଜେଣ୍ଟଙ୍କ ଖରାପ ବ୍ୟବହାର ଓ ଜାଲିଆତି ଯୋଗୁଁ ସେ ରାଜ୍ୟ ଶାସନରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଲେ । ଏଇ ସମୟରେ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ତିର ରାଜା ଜଗନ୍ନାଥ ଦେଓ ଓ ବିଜୟନଗରମ୍ର ରାଜା ମଣିଦେଓ ଇଂରେଜ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ବିରକ୍ତ ହୋଇ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦ୍ରୋହ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ।
ଶ୍ରୀକର ଭଞ୍ଜ ଘୁମୁସୁର ପାଇକମାନଙ୍କୁ ଧରି ଇଂରେଜମାନଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯୁଦ୍ଧ ଘୋଷଣା କଲେ । ୧୮୦୧ମସିହାରେ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ଓ ବିଜୟନଗରମ୍ ସୈନ୍ୟମାନେ ମଧ୍ୟ ଇଂରେଜ ଫଉଜଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଲେ । ଇଂରେଜମାନେ ଏମିତି ଷଣ୍ଢୁଆସି ଆକ୍ରମଣର ଆଶଙ୍କା କରି ନଥିଲେ । ହେଲେ ସୁଦ୍ଧା ଫିରିଙ୍ଗ ସରକାରଙ୍କ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହାତ ହତିଆର ଓ ଆଧୁନିକ ଯୁଦ୍ଧ କୌଶଳମାନ ଯୋଗୁ୍ଁ ଏଇ ବିଦ୍ରୋହକୁ ଦମନ କରିଦେଲେ।
ଫିରିଙ୍ଗ ସରକାର ପକ୍ଷରୁ ଘୋଷଣା କରାଗଲା ୟେ ଶ୍ରୀକର ଭଞ୍ଜ ଘୁମୁସର ରାଜଗାଦିରୁ ତଡା ଖାଇଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପୁଅ ଧନଞ୍ଜୟ ଭଞ୍ଜ ଘୁମୁସର ରାଜା ହେଲେ । କିନ୍ତୁ ଶ୍ରୀକର ଭଞ୍ଜ ଲୁଚିଛପି ରାଜ୍ୟଭିତରେ ନାନାପ୍ରକାର ଗୋଳମାଳ ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ୧୮୦୭ ବା ୧୮୦୮ ବେଳକୁ ଘୁମୁସର କନ୍ଧମାନଙ୍କ ସହିତ ଶ୍ରୀକର ଭଞ୍ଜଙ୍କର ଅପଡ଼ ହେଲା, ନିଜ ପୁଅ ଧନଞ୍ଜୟ ଭଞ୍ଜ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଷଡଯନ୍ତ୍ର କରି ରାଜ୍ୟରୁ ତାଙ୍କୁ ତଡ଼ିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କଲେ। ଫଳରେ ଶ୍ରୀକର ଭଞ୍ଜ ଜଣେ ସନ୍ନ୍ୟାସୀ ଭାବରେ ସାତବର୍ଷ କାଳ ବିଭିନ୍ନ ତୀର୍ଥସ୍ଥାନ ଭ୍ରମଣ କଲେ।
ଏଣେ ୧୮୧୪ ମସିହା ବେଳକୁ ଧନଞ୍ଜୟ ଭଞ୍ଜଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ମାତୃହତ୍ୟା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅପରାଧର ଅଭିଯୋଗ ହେଲା । ମାଲିମକଦ୍ଦମା
