ଜାତି, ଜାଗୃତି ଓ ପ୍ରଗତି / ୬୭
‘ଭୋକିଲା ପେଟରେ ଯେ ଅକ୍ଷର କିପରି ଶିକ୍ଷା କରିହୁଏ’ ତାହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱକୁ ଦେଖାଇ ଦେଇଥିଲେ । କେବଳ ସେତିକି ନୁହେଁ, ସେହି ଉକ୍ରଟ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ମଧ୍ୟରେ ନିଜ ପ୍ରତି ହୋଇଥିବା ଅନ୍ୟାୟ ଅତ୍ୟାଚାରକୁ ବୁଝି ସର୍ବପ୍ରଥମେ ଭାଷାଭିତ୍ତିକ ରାଜ୍ୟଟିଏ ଗଠନ କରିଥିଲେ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ତୁଳନାରେ ଖୁବ୍ କମ୍ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ । ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ବିକାଶର ଚରମ ସୀମାରେ ଦେଶ ପହଞ୍ଚିବ ବୋଲି ଯେପରି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାରତବାସୀଙ୍କ ସ୍ୱପ୍ନ ଥିଲା, ସେହିଭଳି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଓଡ଼ିଶା ଗଠନ ପରେ ପ୍ରକୃତିର ଗେହ୍ଲାପୁଅ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଓଡ଼ିଆ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକଶିତ ହୋଇ ଭାରତର ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ରାଜ୍ୟରେ ପରିଣତ ହେବାର ସ୍ୱପ୍ନ
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଓଡ଼ିଆଙ୍କର ଥିଲା । ମାତ୍ର ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଆମ ନେତାଗଣ ସମ୍ବିଧାନରେ ଖାତା ଖେଳାଇ ଶାସନ କଲାବେଳକୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ମାନସିକତା, ନୈତିକତା, ଦାୟିତ୍ୱବୋଧ, କର୍ତ୍ତବ୍ୟନିଷ୍ଠା ସର୍ବୋପରି ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ନିକଟରେ ସେମାନଙ୍କର ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଭୁଲି ଯାଇ ସାରିଥିଲେ । ଫଳରେ ଶିକ୍ଷାନୀତି କେବଳ ପରିସଂଖ୍ୟାନରେ
ଚାଲିଲା ସିନା, ଶିକ୍ଷିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିଲା ନାହିଁ । କାହିଁକି ବଢ଼ୁ ନାହିଁ, ଏବଂ ଏଥିପ୍ରତି ସରକାରଙ୍କ ଆନ୍ତରିକତା କିଭଳି ଅଛି ? ସେଭଳି ଅସଂଖ୍ୟ ନମୂନା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ମାତ୍ର ଦେଉଛି ବର୍ତ୍ତମାନର ଶିକ୍ଷା ସଂପର୍କିତ ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଉପରେ ।
କଳାପଟା ଅଭିଯାନ, ପ୍ରୌଢ଼ଶିକ୍ଷା କେନ୍ଦ୍ର ପରେ ‘ରାଜ୍ୟ ଜନଶିକ୍ଷା ସାଧନକେନ୍ଦ୍ର’ ଯାଜପୁର ଜିଲ୍ଲାବାସୀଙ୍କୁ ସାକ୍ଷର କରିବାପାଇଁ ଗଠନ କରିଥିବା ‘ଜିଲ୍ଲା ସାକ୍ଷରତା ସମିତି’ର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା କେବଳ ମଧୁର ବକ୍ତୃତା ପ୍ରଦାନକାରୀ ତତ୍କାଳୀନ ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ନଖଦର୍ପଣରେ ଗଚ୍ଛିତ ହୋଇଥିଲା; ଯାହାକୁ ନେଇ ସେ ଏହାର ଗତି, ପ୍ରଗତି, ଅଗ୍ରଗତି ସଂପର୍କରେ ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ତଥ୍ୟ ଯୋଗାଇ ଦେଇ ପାରୁଥିଲେ । ଜିଲ୍ଲାରେ ନିରକ୍ଷର ସର୍ଭେପତ୍ର ମୁଦ୍ରଣଠାରୁ ପୁସ୍ତକ ମୁଦ୍ରଣ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇଥିବା ଦୁର୍ନୀତିକୁ ନୀତି ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇ କେବଳ କାର୍ଯ୍ୟ ଦକ୍ଷତା ସଂପର୍କରର ଏଠାରେ ଆଲୋଚନାର ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଉଛି ।
ଯାଜପୁର ଜିଲ୍ଲାପାଳଙ୍କ ହିସାବ ଅନୁସାରେ ମୋଟ୍ ୧୬ ଲକ୍ଷ ୬୩ ହଜାର ୪୧୨ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଜିଲ୍ଲାରେ ୧ ଲକ୍ଷ ୭୨ ହଜାର ୪୯୭ ଜଣ ନିରକ୍ଷର (ପ୍ରକୃତରେ ଏହାର ସଂଖ୍ୟା ବହୁ ଅଧିକ) । ମାତ୍ର ଉପରୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଆସିଛି କହି ପୁଣି ଥରେ ସର୍ଭେ କାର୍ଯ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ କାଗଜ କଲମରେ ସଂଖ୍ୟା କମାଇ ଦିଆଗଲା ଏବଂ ସୁକିନ୍ଦା ଭଳି ଅନଗ୍ରସର ଆଦିବାସୀ ବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ୧୪ରୁ ୩୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ମୋଟ୍ ୪୦,୩୧୯ ଜଣ ବ୍ୟକ୍ତି ମଧ୍ୟରୁ ୮,୧୪୩ ଜଣ ନିରକ୍ଷର ଅଛନ୍ତି ବୋଲି ଦର୍ଶାଇବାକୁ କୁହାଯାଇଥିବାବେଳେ, ବଡ଼ଚଣା ଭଳି ଯୋଗାଯୋଗ, ଶିକ୍ଷା ତଥା ଆର୍ଥିକସ୍ୱଚ୍ଛଳ ସମ୍ପନ୍ନ
