ଗଳ୍ପସ୍ୱଳ୍ପ
ମହାନ୍ତିଏ କ୍ରୋଧରେ ଅଜ୍ଞାନ, ମୁହଁ ଚଳୁ ଚଳୁ ହାତ ଚଳିବା ଭଳି ହେଲାଣି । ହେଲେ ବକ୍ଷରେ କ୍ରୋଧ ନାହିଁ, ଭଲକରି ଅନାଅ, ସମସ୍ତଙ୍କ ମୁହଁରେ ମୁରୁକି ହସ; ସମସ୍ତେ ଦେହ ଟିପାଟିପି ହେଉଛନ୍ତି । ଏତିକିବେଳେ ଆଠଦଶଟା ଢୋଲିଆ ମହାନ୍ତିଙ୍କୁ ବେଢି ଯାଇ ଅର୍ବାଳିଆ ଢୋଲ ପିଟୁଛନ୍ତି, ମହାନ୍ତି ସାନ୍ତଙ୍କ ବଲବଲା ହେ- ଜଳ ଜେଲା ହେ- ଆପଣଙ୍କ ଝିଅ ବାହାଘର ହେଇଗଲା, ଆମକୁ ଦାରୁପିଆ ପଇସା ମିଳିଯାଉ । ମହୁରିଆଟା ବେଳେ ବେଳେ ମହାନ୍ତିଙ୍କ କଛା ପାଖରେ ପେଁ-ପେଁ କରି ମହୁରିଟା ବଜାଇ ଦେଉଛି । ଗାଁ ମଙ୍ଗଳା ପୁଜା ବେଳେ ବାଜା ମଧ୍ୟରେ କାଳିସି ଯିମିତି ନାଚେ, ମହାନ୍ତିଏ ସେହିପରି ନାଚି ନାଚି ଅଥୟ ହେଲେଣି । ମହାନ୍ତିଏ ରଡ଼ି ଛାଡ଼ି କଣ କହୁଛନ୍ତି, ବାଜାରେ କଣ ଲୋକଙ୍କୁ ସେ କଥା ଶୁଭୁଛି ? ମହାନ୍ତିଙ୍କୁ ହାଲିଆ କରି ପକାଇବାର ଏ ଗୋଟାଏ ଫିକର । ଏତିକିବେଳେ କିଏ ଦୁଷ୍ଟଲୋକ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ପଛଆଡ଼େ ଗୋଟାଏ ଜଳନ୍ତା ଭୁଇଁଚମ୍ପା ବସାଇ ଦେଲା, ତାଙ୍କ ପିଠିରେ ନିଆଁ ପଡ଼ି ସାନ ବଡ଼ ଢେର ଗୁଡାଏ ଫୁଟକା ହୋଇ ଜଳୁଛି ।
ଗାଁ ଗୋଟାକର ପିଲାଠାରୁ ବୁଢ଼ାଯାଏ ବିଲକୁଲ ଲୋକ ଜମା ହୋଇଗଲେଣି । ମହାନ୍ତି ଦୁଆରେ ବିରୀ ମୁଠାଏ କେହି ବୁଣି ଦେଲେ ମଣଷ ମୁଣ୍ଡରେ ଅଟକି ଯିବ, ତଳେ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ ।
ମହାନ୍ତି ଦେଖିଲେ, ତାଙ୍କ ମୁଖାଳାପ ଲୋକେ ବେଢିଯାଇ ଠୋ ଠୋ ହସୁଛନ୍ତି । ଏତିକି ବେଳେ ଗୁଡ଼ାଏ ନିହାତି ଦୁଷ୍ଟପିଲା-
"କନ୍ୟା ସୁନାର ବଡ ମଜା, ମହାନ୍ତି ଖାଇବେ ନବାତ ଖଜା ।"
ଗୀତ ଗାଇ ତାଳି ମାରି ନାଚୁଛନ୍ତି ।
ମହାନ୍ତି ଦେଖିଲେ, ଆଉ ସମ୍ଭାଳି ହେବନାହିଁ । ସମସ୍ତେ ଗୋଟାଏ ବାଡ଼େ, କାହାକୁ କଣ କହିବେ, କହିଲେ ବା ଶୁଣୁଛି କିଏ ? କୌଣସି ରୂପେ ଗୋଳମାଳ ଠେଲି ମଠ ଭିତରକୁ ପଳାଇଲେ । ମହନ୍ତେ ଏଇଲାଗେ ଶେଯରୁ ଉଠି ବିଜେ ହୋଇଛନ୍ତି । ମହାନ୍ତିଙ୍କୁ ଆସିବାର ଦେଖି ମହନ୍ତ ଗୋଟାଏ ପାଟି କରି କହିଲେ, "ସଖାଳଟାରେ ଦାଣ୍ଡରେ କିଏ ପାଟି କରୁଛି ବୁଝି ଆସ ତ ?" ମହାନ୍ତି ଯାଇ ମହନ୍ତଙ୍କ ଗୋଡ଼ତଳେ ଧଡ଼ାସ କରି ପଡ଼ି ରଡ଼ି ଛାଡିଛନ୍ତି ।" ଉଠ ଉଠ ମହାନ୍ତିଏ, କଣ କଥା କଣ ବୋଲ ।" ମହାନ୍ତିଙ୍କ ମୁହଁରୁ ତାଡ଼ିଠେକି ମୁହଁ ପରି ଫେଣ ଗାଜୁଛି । ଆଉ କଥା କହି ପାରୁ ନାହାନ୍ତି, କି କାନ୍ଦି ପାରୁ ନାହାନ୍ତି । ହାତରେ ଠାରିଦେଲେ - ପାଣି । ମୁହଁ ଅଧୁଆ, ଦାନ୍ତ ଅଘଷା ଢକ ଢକ କରି ଢାଳେ ପାଣି ପିଇ ଦେଇ ଟିକିଏ ସାଷ୍ଟମ ହୋଇ ବସିଲେ । ମହନ୍ତ ବଡ଼ ଦୟାବନ୍ତ, ବହୁତ ଆଶ୍ୱାସନା କରି ମହାନ୍ତିଙ୍କ ପିଠିରେ ହାତ ବୁଲାଇଲେ । ଏତିକି ବେଳେ ବରମାମୁ, ପରି ପରିଡ଼ା ଆଉ ଚାରି ଜଣଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ଧରି ମହନ୍ତଙ୍କ ଗୋଡତଳେ ଲମ୍ବ ହୋଇ ପଡ଼ିଗଲା ।
ମହନ୍ତ ଆଜ୍ଞା କଲେ- ଆରେ କଣ ତୁମ କଥା କହ, ଉଠ ଉଠ - ବୋଲ ବୋଲ କଥା କଣ ?
ପରି ପରିଡ଼ା ହାତ ଯୋଡ଼ି କହିଲା- ଆଜ୍ଞା ଆମେମାନେ ବିଦେଶୀ ଲୋକ, ଆମ ଉପରେ ଅନ୍ୟାୟ ହୋଇଛି । ଶ୍ରୀମହାପ୍ରଭୁ ଏ ଗାଁ ହାକିମ, ଆମ ମାମଲା ନ୍ୟାୟ ବିଚାର ହେଉ । ଏଇ ଯେ ବସିଛନ୍ତି । ମାଧ ମହାନ୍ତିଏ ଏ ଆମ ସମୁଧି । ମାତ୍ର ମହାନ୍ତି କ୍ରୋଧରେ କହିଲେ, ତୋର କି ସମୁଧି ବେ- ଡକାଏତ ଜୁଆଚୋର !" ମହନ୍ତ କହିଲେ, "ରୁହ ରୁହ ମହାନ୍ତିଏ । ସେ କଣ କହୁଛି କହିଯାଉ, ତା ବାଦେ ତୁମ କଥା ଶୁଣିବୁଁ ।"
