ଦୁର୍ବାସାଙ୍କ ଅଭିଶାପରେ ଥରେ ସ୍ୱର୍ଗରୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଛାଡ଼ି ଚାଲିଗଲେ । ସ୍ୱର୍ଗ ରାଜ୍ୟ ଶ୍ରୀହୀନ ହୋଇଗଲା । ଦେବତାମାନଙ୍କର ମହତ୍ତ୍ୱ ରହିଲା ନାହିଁ । ତେଣୁ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ କରି ଅମୃତ ଆଣିବା ଦରକାର ପଡ଼ିଲା । ଦେବତା ଓ ଅସୁରମାନେ ମିଶି ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ କରିବା କଥା ସ୍ଥିର ହେଲା । ମନ୍ଦର ପର୍ବତ ହେଲା ଖୁଆଦଣ୍ଡ । ମନ୍ଥନରଜ୍ଜୁ ପାଇଁ ବାସୁକୀଙ୍କର ଦରକାର ପଡ଼ିଲା । ଦେବତା ଓ ଗନ୍ଧର୍ବମାନେ ବାସୁକୀଙ୍କୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରି ବିଫଳ ହେଲେ । ଶେଷକୁ ଗରୁଡ଼ ବାହାରିଲେ । ପୂର୍ବରୁ ସମସ୍ତଙ୍କର ଚେଷ୍ଟା ବିଫଳ ହେଲା ପରେ ସେ ମନ୍ଦର ପର୍ବତକୁ ମଧ୍ୟ ଶୂନ୍ୟେ ଶୂନ୍ୟେ ଟେକି ଆଣିଥିଲେ । ଫଳରେ ତାଙ୍କ ଉପରେ ସମସ୍ତଙ୍କର ଭରସା ଥିଲା । ତେଣୁ ବାସୁକୀଙ୍କୁ ଆଣିବା ପାଇଁ ଗରୁଡ଼ ଚାଲିଳେ ନାଗ ଲୋକକୁ । ସମ୍ପର୍କରେ ପୁଣି ବାସୁକୀ ଥିଲେ ତାଙ୍କର ବଡ଼ ଭାଇ । ତେଣୁ ନାଗଲୋକକୁ ଯାଇ ସେ ବାସୁକୀଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥନା କଲେ । ମାତ୍ର ବାସୁକୀ କହିଲେ, ମୋ ଯିବା ଯଦି ଜରୁରୀ, ତେବେ ସେଠାକୁ ଯିବା ପାଇଁ ମୋର ଆପତ୍ତି ନାହିଁ । ମାତ୍ର ମୁଁ ନିଜେ ସେଠାକୁ ଯିବିନାହିଁ । ମତେ ସେଠାକୁ ନେବାକୁ ପଡ଼ିବ । ତାହା ଶୁଣି ଗରୁଡ଼ କହିଲେ, ଏଇ ସାମାନ୍ୟ କଥା ତ! ଦେଖ, ଆଖି ପିଛୁଳାକେ ମୁଁ ତୁମକୁ ଶୂନ୍ୟେ ଶୂନ୍ୟେ ଟେକିନେଇ ଚାଲିଯିବି ।
ଏହା କହି ଗରୁଡ଼ ନିଜ ଥଣ୍ଟରେ ବାସୁକୀଙ୍କୁ ମଝିରୁ ଧରି ଆକାଶକୁ ଉଠିଲେ । ଉଡ଼ି ଉଡ଼ି ଆଖି ଯୋଉଯାଏ ପାଇବ ସେ ଯାଏ ଉଡିଲେ; ମାତ୍ର ବାସୁକୀ ଏତେ ଲମ୍ବା ଥିଲେ ଯେ ମୁଣ୍ଡପଟ ଓ ଲାଞ୍ଜପଟ ମାଟି ଭିତରୁ ଉଠିଲା ନାହିଁ । ମୋଟା ଦି’ ସରିଆ ଦଉଡି ପରି ବାସୁକୀଙ୍କର ଲମ୍ବା ଶରୀରର ମଝିଭାଗ ଗରୁଡ଼ଙ୍କ ଥଣ୍ଟରୁ ଝୁଲୁଥାଏ । ତେଣୁ ହତାଶ ହୋଇ ଗରୁଡ ତଳକୁ ଓହ୍ଲାଇ ଆସିଲେ । ବାସୁକୀଙ୍କୁ ଚାରିସରି କରି ଥଣ୍ଟରେ ଧରି ପୁଣି ଆକାଶକୁ ଉଠିଲେ । ମାତ୍ର ଯେତେ ଉପରକୁ ଗଲେ ବି ବାସୁକୀଙ୍କର ମୁଣ୍ଡପଟ ଓ ଲାଞ୍ଜପଟ ଭୂଇଁ ଛାଡ଼ିଲା ନାହିଁ । ବାସୁକୀ ଯେ ଏତେ ଲମ୍ବା ତାହା ଗରୁଡ଼ଙ୍କର କଳ୍ପନା ବାହାରେ ଥିଲା । ବାସୁକୀ କେତେ ଲମ୍ବା ତାହା ସେ କଳନା ମଧ୍ୟ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ । ଗରୁଡ଼ଙ୍କର ଗର୍ବ ଚୂନା ହେଲା । ସେ ବୁଝିପାରିଲେ ଯେ ବାସୁକୀଙ୍କୁ ଥଣ୍ଟରେ ଟେକି ନେବାକୁ ଆସ୍ଫାଳନ କରିବା ବୃଥା । ବିଷ୍ଣୁ ସେ କଥା ଜାଣି ଗରୁଡ଼ଙ୍କ ଉପରେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେଲେ । କହିଲେ, ନିଜର ଶକ୍ତି ବା କ୍ଷମତାକୁ ନେଇ ଏତେ ଅହଂକାର କରିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ । ସବୁବେଳେ ଭାବିବା ଉଚିତ ଯେ, ମୁଁ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ ଓ ପରାକ୍ରମୀ ନୁହେଁ; ମୋ ଠାରୁ ଆହୁରି ବଡ଼ ଜ୍ଞାନୀ, ଗୁଣୀ ଓ ପରାକ୍ରମୀ ଅଛନ୍ତି । ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ କଥାର ମର୍ମ ବୁଝି ଗରୁଡ଼ ନିଜର ବୃଥା ଆସ୍ଫାଳନ ପାଇଁ ଲଜ୍ଜିତ ହେଲେ ।
କିନ୍ତୁ ଯେପରି ହେଉ, ବାସୁକୀଙ୍କୁ ତ ସମୁଦ୍ର ମନ୍ଥନ ପାଇଁ ଆଣିବାକୁ ପଡ଼ିବ! ନ ହେଲେ ସ୍ୱର୍ଗରାଜ୍ୟର ଶ୍ରୀ ଫେରିବ ନାହିଁ । ତେଣୁ ଶେଷରେ ଶିବଙ୍କୁ ହସ୍ତକ୍ଷେପ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଲା ।
ଆମ ଦେବଦେବୀ . ୧୦୭