ପ୍ରଭାବିତ କରିବାର ଅଦ୍ଭୁତ କ୍ଷମତା ଥିଲା ମଧୁସୂଦନଙ୍କର । ତେଣୁ ପ୍ରକୃତରେ ଲଡର଼୍ କର୍ଜନ
ଥିଲେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଦେଶର ଅନ୍ୟତମ ନିର୍ମାତା ଏବଂ ମଧୁସୂଦନ ଥିଲେ ଏ ଜାତିର ପ୍ରାଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ।
ଏହା ହିଁ ଗରିମାମୟ ଦିବସ ୧୬.୧୨.୧୯୦୦ର ମହତ୍ତ୍ୱ । ପ୍ରକୃତରେ ଶହେ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ
ଏହି ପ୍ରଖର ପ୍ରୋଜ୍ଜ୍ୱଳ ଦିବସରେ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରୁ ହିଁ ଶୁଭାରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା, ନବୀନ ଓଡ଼ିଶାର
ସଂଯୋଜନା ଯାହା ବହନ କରିଥିଲା ଏ ଜାତିର ଅନ୍ତରାତ୍ମାର ସ୍ନାୟୁକେନ୍ଦ୍ର ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର କଲ୍ୟାଣ
ପ୍ରଦ ମାଙ୍ଗଳିକ ଆଶୀର୍ବାଦ ।
ଏକ ଘଟଣା
ଲର୍ଡ କର୍ଜନ ତାଙ୍କର ତାରୁଣ୍ୟର ପ୍ରଖର ଦୀପ୍ତିମନ୍ତ କାଳରେ ଭାରତ ଭ୍ରମଣ କରି ଏ
ଦେଶର ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୂକ୍ଷ୍ମାତିସୂକ୍ଷ୍ମ ଅନବଦ୍ୟ କଳାଭାସ୍କର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ବଳିତ ସ୍ଥାପତ୍ୟ ଶିଳ୍ପର ପ୍ରଗାଢ଼
ଅନୁଧ୍ୟାନ କରିଥିଲେ । ୧୯୦୦ ସାଲ ଡିସେମ୍ବର ୧୬ ତାରିଖରେ ସେହି ତାର୍ପର୍ଯ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ
ସାୟାହ୍ନରେ, ଲିଙ୍ଗରାଜ ମନ୍ଦିରର ଚତୁଃପାର୍ଶ୍ୱରେ ବଡ଼ଲାଟ ଲର୍ଡ କର୍ଜନଙ୍କର ପରିଭ୍ରମଣ କାଳରେ
ପ୍ରଖ୍ୟାତ ଶିଳ୍ପୀ ଶିରୋମଣି ମହାରଣା ନିଭୃତ ନିକାଞ୍ଚନ ସ୍ଥଳୀରେ ଗୋଟିଏ ଅନନ୍ୟ ମୂର୍ତ୍ତିି
ନିର୍ମାଣରେ ବ୍ରତୀ ରହିଥିଲେ । ବଡ଼ଲାଟ ଲର୍ଡ କର୍ଜନଙ୍କର ପରିଦର୍ଶନର ହୋହାଲ୍ଲାରୁ ଏକାନ୍ତ
ଭାବେ ମୁକ୍ତ ଆଉ ବିରତ ରହି ସ୍ତବ୍ଧାୟିତ ଧ୍ୟାନସ୍ଥ ମୁଦ୍ରାରେ ମୂର୍ତ୍ତିିକୁ ଉତ୍କୀର୍ଣ୍ଣ କରିବା ପାଇଁ
ମଗ୍ନ ରହିଥିଲେ । ତାହାଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତି ନିର୍ମାଣରେ ସେହି ଅନବଦ୍ୟ କଳାନୈପୁଣ୍ୟରେ ଆକର୍ଷିତ
ହୋଇ ଲଡର଼୍ କର୍ଜନ ସେହିସ୍ଥଳରେ ଦଣ୍ଡେ ଅଟକି ରହିଥିଲେ । ମାତ୍ର ଶିଳ୍ପୀ ଶିରୋମଣି ଏହି
ବିଷୟରେ ଅବହିତ ନଥାଇ ତାହାଙ୍କର ମୂର୍ତ୍ତିି ନିର୍ମାଣର ଏକାନ୍ତ ଭାବେ ନିମଗ୍ନ, ନିବିଷ୍ଟ ଆଉ
ନିରୁପଦ୍ରବିତ ରହିଥିଲେ । ତାହାଙ୍କର ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରାଯିବା ପରେ ଲଡର଼୍ କର୍ଜନ ଶିଳ୍ପୀ
ଶିରୋମଣିଙ୍କର ଅନବଦ୍ୟ କଳାକୃତିକୁ ଉଚ୍ଛ୍ୱସିତ ପ୍ରଶଂସା ସହିତ ପ୍ରଶସ୍ତି ଅଜାଡ଼ି ଦେଇ ପ୍ରଶ୍ନ
କଲେ, "ହେ ଶିଳ୍ପୀ !ତୁମ୍ଭର ମାସିକ ଉପାର୍ଜନ କେତେ ?" ଶିଳ୍ପୀଙ୍କର ଉତ୍ତର ଥିଲା, "ମୁଁ
ପୁରୁଷାନୁକ୍ରମିକ ଭାବେ ଏହି ମନ୍ଦିରର ଶିଳ୍ପୀ ରହି ଆସିଛି । ମୁଁ ଏହି ମନ୍ଦିରରୁ ଯାହା ପ୍ରାପ୍ୟ
ପାଏ, ତାହା ମାସିକ ଦଶଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ, ମାତ୍ର ମୁଁ ଏଥିରେ ପରିତୃପ୍ତ ।"
ସେତେବେଳକୁ କଲିକତାରେ କିଛି ପ୍ରାସାଦର ସୌନ୍ଦର୍ଯୀକରଣ ଯୋଜନା କର୍ଜନଙ୍କର ଚିନ୍ତା ରାଜ୍ୟକୁ ଆନ୍ଦୋଳିତ କରୁଥାଏ । ତେଣୁ କର୍ଜନ କହିଲେ, "ହେ ଶିଳ୍ପୀ !ମୁଁ ତୁମକୁ ମାସିକ ଶହେଟଙ୍କା ଦରମାରେ କଲିକତାରେ ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରୁଛି । ଶୀଘ୍ର ଯାଇ ଯୋଗଦାନ କର ।"
ଶିଳ୍ପୀଙ୍କର ତତ୍କ୍ଷଣାତ୍ ଉତ୍ତର ଥିଲା, "ହେ ମହାଭାଗ ! ମୁଁ ଚିରକାଳ ଲାଗି ବଂଶାନୁକ୍ରମିକ ଭାବେ ପ୍ରଭୁ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କର ଆଶ୍ରିତ । ଏହା ହିଁ ମୋ ଜୀବନର ତାତ୍ପର୍ଯ୍ୟ ଆଉ ନିବେଦିତ ଲକ୍ଷ୍ୟ । ମୋପାଇଁ ଏକାନ୍ତ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଏହି ମହାନ କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିବିଷ୍ଟ ରହିବା ବ୍ୟତୀତ ମୁଁ ଅନ୍ୟତ୍ର ଯାଇ ପାରିବି ନାହିଁ । କ୍ଷମା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ ।"
ପୃଷ୍ଠା:Aama Madhusudan.pdf/୨୫୯
ଏହି ପୃଷ୍ଠାଟି ବୈଧ ହୋଇସାରିଛି
୨୬୦ ଆମ ମଧୁସୂଦନ