ଏହି ବେଳର ବ୍ରିଟିଶ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ସାର୍ ରାମ୍ସେ ମ୍ୟାକ୍ଡୋନାଲ୍ଡ଼ ମଧୁସୂଦନଙ୍କର ପୂର୍ବ ପରିଚିତ
ଥିଲେ ଆଉ ତାଙ୍କର ଭାରତ ଭ୍ରମଣ କାଳରେ ଭ୍ରମଣ ବୃତ୍ତାନ୍ତରେ ମଧୁସୂଦନଙ୍କୁ ଓଡ଼ିଶାର
ମୁକୁଟବିହୀନ ରାଜା ବୋଲି ଆଖ୍ୟାୟିତ କରିଥିଲେ । ମଧୁସୂଦନ ୧୯୯୭ ଓ ୧୯୦୭ ସାଲରେ
ଲଣ୍ଡନ ଗଲାବେଳେ ଭାରତ ସଚିବ ଅଫିସ୍ରେ ଯେଉଁ ତଥ୍ୟ ଉପସ୍ଥାପନା ସହିତ ହାର୍ଦ୍ଦିକ ସଂପର୍କ
ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ, ତାହା ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା ।
ଏହାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ୧୯୦୦ ସାଲରେ ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନର ଶାସକୀୟ ପରିଧି ମଧ୍ୟରେ ୧୭ଗୋଟି ଗଡ଼ଜାତ ରହିଥିଲା । ସ୍ୱାଧୀନତାର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଏହି ୧୭ଗୋଟି ଗଡ଼ଜାତ ମଧ୍ୟରୁ ମୟୂରଭଂଜ ଆଉ କେନ୍ଦୁଝର ଗଡ଼ଜାତ ଦୁଇଟି, ଦୁଇଗୋଟି ଅବିଭକ୍ତ ଜିଲ୍ଲାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା ବେଳେ ଅନ୍ୟ ପନ୍ଦରଟି ଗଡ଼ଜାତ ବିଭିନ୍ନ ଅବିଭକ୍ତ ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କ ସହିତ ମିଶ୍ରିତ ହୋଇଥିଲେ । ତାହାର ସୂଚନା ନିମ୍ନଲିଖିତ ସାରଣୀରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ।
| କ୍ରନଂ | ଅବିଭକ୍ତ ଜିଲ୍ଲା | ମିଶିଥିବା ଗଡଜାତର ନାମ |
|---|---|---|
| ୧. | ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲା | ୧. ନୀଳଗିରି |
| ୨. | ମୟୂରଭଞ୍ଜ ଜିଲ୍ଲା | ୨. ମୟୂରଭଞ୍ଜ |
| ୩. | କେନ୍ଦୁଝର ଜିଲ୍ଲା | ୩. କେନ୍ଦୁଝର |
| ୪. | ଢ଼େଙ୍କାନାଳ ଜିଲ୍ଲା | ୪. ଢ଼େଙ୍କାନାଳ, ୫. ହିନ୍ଦୋଳ, ୬. ତାଳଚେର, ୭. ଆଠମଲ୍ଲିକ, ୮. ପାଲଲହଡ଼ା |
| ୫. | କଟକ ଜିଲ୍ଲା | ୯. ଆଠଗଡ଼, ୧୦. ତିଗିରିଆ, ୧୧. ବଡ଼ମ୍ବା, ୧୨. ନରସିଂହପୁର |
| ୬. | ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା | ୧୩. ନୟାଗଡ଼, ୧୪. ଦଶପଲ୍ଲା, ୧୫. ଖଣ୍ତପଡ଼ା, ୧୬. ରଣପୁର |
| ୭. | ମନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲା | ୧୭. ବୌଦ |
ସ୍ୱାଧୀନତାର ପରବର୍ତ୍ତୀ କାଳରେ, ଯେଉଁ ଗଡ଼ଜାତ ମାନଙ୍କର ମିଶ୍ରଣ ପାଇଁ ଡିଣ୍ଡିମ ପିଟାଯାଉଛି, ତାହା ସ୍ୱାଧୀନତା ପ୍ରାପ୍ତିପରେ ଗୃହୀତ ରାଜନୈତିକ ସଂସ୍କାରର ବୈପ୍ଳବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଉ ସିଦ୍ଧାନ୍ତ ଫଳରେ ସମାହିତ ହେଲା । ଏହା ସର୍ବଭାରତୀୟ ସ୍ତରରେ ଗୃହୀତ ନୀତି । ଲଡର଼୍ କର୍ଜନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରସାରିତ ରିସ୍ଲେ ସର୍କୁଲାର ୧୬.୧୦.୧୯୦୫ରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଲା । ଏହି ଦିନ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ଛତିଶିଗଡ଼ ଡିଭିଜନରୁ କଳାହାଣ୍ଡି, ପାଟନା, ସୋନପୁର, ରେଢ଼ାଖୋଲ ଆଉ ବାମଣ୍ଡା ଗଡ଼ଜାତମାନ (ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲା ସମେତ) ଆସି ଓଡ଼ିଶା ଡିଭିଜନରେ ସାମିଲ୍
ହେଲା । ସେହିପରି ଏହିଦିନ ବିହାରର ଛୋଟନାଗପୁର ଡିଭିଜନ ମଧ୍ୟରୁ ଗାଂଗପୁର ଓ ବଣେଇ