ଫକୀରମୋହନ ଗ୍ରନ୍ଥାବଳୀ
ବୁଝିପାରିବେ । ଆଜିକାଲି ସରକାର ଯେପରି ହାକିମଗୁଡ଼ାଙ୍କୁ ବିଲେଇ ପିଲାପରି ଚାରିଆଡେ ବୁଲାଇ ମାରୁଛନ୍ତି, ଆଗେ ସେପରି ନ ଥିଲା । ଜଣେ ଜଣେ ହାକିମ ଗୋଟାଏ ଗୋଟାଏ ଜିଲ୍ଲାରେ ଆଠ ଦଶ ବରଷ ରହି ଯାଉଥିଲେ । ମୌଲବୀ ଅବଦୁଲ ଖାଁ ଆଜକୁ ଊଣା ଅଧିକ ଦଶ ବରଷ ହେଲା ଏହି ଜିଲାରେ ଅଛନ୍ତି । ଘର ଦୁଆର ବାଗ ବଗିଚା ଜାରି କରି ଦେଲେଣି; ସହରର ସମସ୍ତେ ମାନନ୍ତି । ମଫସଲରେ ମୌଲବୀ ଦିପୋଟି ବୋଲି ନାମ ଡାକ । ଉକୀଲ, ମୁକ୍ତାର ବୋଲନ୍ତି ମୌଲବୀ ବିଚାରରେ ପାଣି ଗଳିବ ନାହିଁ । ହେଲେ ଆମ୍ଭେମାନେ କିନ୍ତୁ ମୌଲବୀଙ୍କ ଗୋଟାଏ ଭାରି ଦୋଷ ବା ଗୁଣ କଥା ଜାଣୁ, ସେ ପୋଲିଶ ଉପରେ ସବୁଦିନ ଗୋସସା, ତାହାଙ୍କର କେମନ୍ତ ଗୋଟିଏ ଧାରଣା ହୋଇଥିଲା ଯେ, ପୋଲିଶ ଅନେକ ସ୍ଥଳରେ ସଜାସଜି କରି ନିର୍ଦୋଷ ଆସାମୀକୁ ଚାଲାଣ ଦିଏ, ଏଥି ପାଇଁ ଚାଲାଣି ମାମଲାରେ କିଛି ଟିକିଏ ବାଟ ପାଇଲେ ଆସାମୀକୁ ଖଲାସ କରି ଦିଅନ୍ତି ।
ହାକିମ ମିସଲରେ ବସିବା ମାତ୍ର ପେସ୍କାରେ ବାଁ ହାତରେ ବିଡାଏ ନଥି ଡାହାଣ ହାତରେ ଦୁଆତ କଲମ ଧରି ମିସଲ ଆଗ ବେଞ୍ଚ ପାଖରେ ପହୁଞ୍ଚି, ଆଗବେଞ୍ଚରେ କାଗଜପତ୍ର ଥୋଇଦେଲେ । ହାକିମଙ୍କୁ ଖୁବ୍ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଁଇ ସଲାମ କରି ବେଞ୍ଚରେ ବସିଲେ ।
ହାକିମ - ମାମଲା ପେଶ୍ କର ।
ପେସ୍କାର - ହଜୁର, ପହିଲା ନମ୍ବର ମାମଲା ନିମକୀ ପୋଲିଶ ଚାଲାଣି । ସରକାର ତରଫ ମୁଦେଇ କନେଷ୍ଟବଳ କିଣାରାମ ସିଂ । ମୁଦାଲା ରାମ ବାରିକ ।
ଚପରାସୀ ପାଟିକରି ତିନିଥର ଡାକି ଦେଲା, "କିଣାରାମ ସିଂ କନେଷ୍ଟବଳ ହାଜର ହେ ।"
କିଣାରାମ ସିଂ ହାକିମଙ୍କୁ କନେଷ୍ଟବଳୀ ସଲାମ ବଜାଇ ସାକ୍ଷୀ ବାକସ ଭିତରେ ଛିଡା ହେଲା । ନାଜରଖାନା କନେଷ୍ଟବଳ ଆସାମୀକୁ ହାଜର କରିଦେଲା । ପେସ୍କାରଙ୍କ ପଢ଼ାଇବା ମାଫିକେ କିଣାରାମ ସିଂ ସତ୍ୟପାଠ କରି ଇଜାହାର ଦେବାକୁ ଲାଗିଲେ ।
ହାକିମ ମୁଦେଇର ନାମ, ବାପର ନାମ, ବୟସ ଇତ୍ୟାଦି ଦସ୍ତୁର ମୁତାବକ ଲେଖି ସାରିଲା ଉତ୍ତାରେ ମୁଦେଇ ମାମଲାର ସମସ୍ତ ହାଲ ହାକିମଙ୍କ ସୱାଲ ମୁତାବକ ବୟାନ କରିଗଲା । ଜବାନବନ୍ଦି ଲେଖିସାରି ହାକିମ ମୁଦାଲା ତରଫ ଉକୀଲକୁ ପଚାରିଲେ, "ଜେରା କରିବ ?"
ଉକୀଲ ସଲାମ କରି କହିଲେ, "ହଁ ହଜୁର ।"
ସୱାଲ ଉକୀଲ - ଆସାମୀ ଯେ ଲୁଣ ପାଣି ଢାଳି ଦେଲା, କିଏ ଦେଖିଛି ?
ଜବାବ ମୁଦେଇ - ମୁଁ ଦେଖିଛି, ସେ ହାଣ୍ଡିରେ ପାଣି ପୂରାଇ ଚୂଲୀମୁଣ୍ଡ -
ଉକୀଲ - ବସ ବସ, ମୁଁ ଯାହା ପଚାରିବି ସେଥିର ଜବାବ ଦିଅ, ଅଧିକ ଗୁଡାଏ ବକ ନାହିଁ । ମୁଁ ପଚାରୁଛି ଆଉ କେହି ଦେଖିଛି କି ନାହିଁ ? 'ହଁ' କି 'ନା' ଏତିକି ବୋଲ ।
ଜବାବ କଃ -ନା,ଆଉ କେହି ଦେଖି ନାହିଁ ।
ଉକୀଲ ସୱାଲ - ସେ ଲୁଣ ଦହପାଣି ଢାଳି ଦେଲା କି ଭଲ ପାଣି ଢାଳି ଦେଲା, କିପରି ଜାଣିଲ ?
ଜବାବ କଃ - ମୁଁ ଗୁଇନ୍ଦାଠାରୁ ସନ୍ଧାନ ପାଇ ଯାଇ ଧରିଛି ।
ସୱାଲ ଓକୀଲ - ଧରିଛ ତ, ହଁ - ଲୁଣପାଣି ଢାଳିଲା ବୋଲି କିପରି ଜାଣିଲ ?
ଜବାବ କଃ - ମୁଁ ମାଟି ଚାଖି ଦେଖିଛି ଲୁଣିଆ ଲାଗିଲା ।
