ପୃଷ୍ଠା:ShreeJagannath.pdf/୧୦୩

ବିଶେଷ ବା ସାମୟିକ ନୀତି
ଶ୍ରୀ ମନ୍ଦିରରେ ଦୈନନ୍ଦିନ ନୀତି ବ୍ୟତୀତ ପରମ୍ପରାନୁସାରେ ବାର, ତିଥି ଓ ଅଶୈଜନିତ ବିଶେଷ ନୀତି ପାଳନ କରାଯାଏ । ସୂର୍ତ୍ତଲିପିର ଦ୍ବିତୀୟ ଭାଗରେ ଏହି ସବୁ ନୀତିର ତାଲିକା ତଥା ପାଳନବିଧି ଲିପିବଦ୍ଧ ହୋଇଅଛି । ଏହି ନୀତିମାନ ହେଲା :
୧. ଗୁରୁବାର ନୀତି (ମାଜଣା ଓ ଏକାନ୍ତ)
⁠ସାଧାରଣତଃ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୁରୁବାର ଦିନ ସକାଳ ଧୂପ ପରେ ମାଜଣା ନୀତି ହେବାର ନିୟମ । ମାଜଣା ମଣ୍ଡପ ଧୂଆଯାଇ ସେଠି ମଣ୍ଡଣି ଚାନ୍ଦୁଆ ବିନ୍ଧାଯାଏ । ସକାଳ ଧୂପ ପରେ ମହାଜନମାନେ ରତ୍ନ ସିଂହାସନରୁ ଶ୍ରୀଦେବୀ ଓ ଭୂଦେବୀଙ୍କୁ ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣ ଘରୁ ମଦନମୋହନଙ୍କୁ ଆଣି ମାଜଣା ମଣ୍ଡପରେ ବିଜେ କରାନ୍ତି । ସୁଧସୁଆର ମାଜଣା ଜିନିଷ ଦିଅନ୍ତି । ମହାଜନମାନେ ଦେବଦେବୀଙ୍କୁ ସେଠାରେ ମାଜଣା କରନ୍ତି ଓ ଖଟ ଉପରେ ବସାନ୍ତି । ଭିତରଚ୍ଛ ମହାପାତ୍ର ଚନ୍ଦନ ଲାଗି କରାନ୍ତି । ଆସ୍ଥାନ ପଢ଼ିଆରୀ ଓ ସୁଧ ସୁଆର ପୂଜା ଠା' କରନ୍ତି । ପୂଜାପଣ୍ଡା ଜଣେ ଆସି ଦହି ଓ କୋରା ଭୋଗ କରନ୍ତି । ପୂଜା ଶେଷ ପରେ ଭିତରଚ୍ଛ ମହାପାତ୍ର ଆଳତି କରନ୍ତି ଓ ଅରୁଆ ଚାଉଳ ଅକ୍ଷତ ଦ୍ବାରା ବନ୍ଦାପନା କରନ୍ତି । ଦ୍ବିପ୍ରହର ଧୂପ ଛକ ଆସିଲେ ଦେବଦେବୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱସ୍ଥାନକୁ ବାହୁଡା଼ ବିଜେ କରନ୍ତି ।
⁠ଏକାନ୍ତ : ସେହିଦିନ ଅର୍ଥାତ୍ ଗୁରୁବାର ରାତିରେ ଏହା ହେବା ନିୟମ । ସଂଧ୍ୟାଧୂପ ପରେ ମହାଜନମାନେ ମଦନମୋହନଙ୍କୁ ଦକ୍ଷିଣ ଘରୁ ନେଇ ରତ୍ନସିଂହାସନରେ ବିଜେ କରାନ୍ତି । ସେଠାରେ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଆଜ୍ଞାମାଳ ଖଣ୍ଡିଏ (ତୁଳସୀମିଶା) ମଦନମୋହନଙ୍କୁ ଓ ଆଉ ଖଣ୍ଡିଏ (ସାଦା) ଶ୍ରୀଦେବୀ (ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ପୂଜାପଣ୍ଡା ଲାଗି କରାନ୍ତି । ଏହା ପରେ ମଦନମୋହନ ଓ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ଝୁଲଣମଣ୍ଡପ ତଳେ ରହିଥିବା ପାଲିଙ୍କିରେ ବିଜେ କରାଯାଏ । ବିମାନବଡ଼ମାନେ ପାଲିଙ୍କି ବୋହିନେଇ ସରସ୍ବତୀ-ଭୁବନେଶ୍ବରୀ ମନ୍ଦିର ସାମନାରେ ଓହାନ୍ତି । ମହାଜନମାନେ ଘଣ୍ଟ, ଛତା ଦିହୁଡ଼ି ସହ ଦେବଦେବୀଙ୍କୁ ହାତରେ ବିଜେ କରାଇ ନେଇ ସରସ୍ବତୀଙ୍କ ମନ୍ଦିର ଭିତରେ ପଶି ଲକ୍ଷ୍ମୀ ମନ୍ଦିର ଜଗମୋହନକୁ ଯାଇ ସେଠାରେ ପଡ଼ିଥିବା ପଲଙ୍କରେ ବିଜେ କରାନ୍ତି । ଭିତରଚ୍ଛ ପ୍ରସାଦଲାଗି କରନ୍ତି । ସୁଧ ସୁଆର କିମ୍ବା ଆସ୍ଥାନ ପଢ଼ିଆରୀ ପୂଜା ଠା' କରନ୍ତି । ପୂଜାପଣ୍ଡା କୋରାଭୋଗ କରନ୍ତି । ପୂଜା ପରେ ଆଳତି ହୁଏ ଓ ଅକ୍ଷତ ବନ୍ଦାପନା ହୁଏ । ଏହାପରେ ଦୁଇ ଦେବଦେବୀ ପାଲିରେ ବାହୁଡ଼ା ବିଜେ ହୋଇ ସାତପାହାଚ ଦେଇ ଗରୁଡ଼ ସାମନାରେ ଜଗମୋହନରେ ଓହ୍ଲାନ୍ତି । ଦେବଦେବୀ ସ୍ବୟାନକୁ ବିଜେ କରନ୍ତି ।
⁠ଗୁରୁବାର ଦିନ ଏକାଦଶୀ ପଡ଼ିଲେ, ଏହିପରି କେତୋଟି ଦିନମାନଙ୍କରେ (ସୂର୍ତ୍ତଲିପିରେ ସୂଚିତ) ଏକାନ୍ତ କିମ୍ବା ମାଜଣା ହୁଏ ନାହିଁ । ନିମ୍ନଲିଖିତ ସେବକଙ୍କ ଦ୍ବାରା ମାଜଣା, ଏକାନ୍ତ ନୀତି ହୁଏ

ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ ୧୦୫